Jenis Puisi Arab (1)

Puisi Arab Klasik

Puisi Arab klasik mempunyai bentuk fizikalnya yang tersendiri, yang terikat oleh irama, bahar, wazan dan qafiyah, serta baris dan bait. Puisi Arab termasuk dalam kategori puisi lirik (al-syi،r al-ghina’iy), iaitu puisi yang membicarakan tentang perasaan dan emosi penyair secara langsung dan biasanya menggunakan kata ganti nama diri pertama (Mu،jam al-mustalahat al-،Arabiyyah fi al-lughat wa al-adab 1984: 293).

Puisi Arab tradisional biasanya ditulis dalam bentuk bait atau baris, mempunyai qafiyah, rima, taf`ilat dan bahar tertentu. Bait ialah rangkap puisi, mengandungi dua keratan yang disusun mengikut kaedah `arud. Bait dalam puisi Arab ada tiga jenis, iaitu (Glosari bahasa dan kesusasteraan Arab 2002: 59):

a. Bait tamm: rangkap puisi yang semua suku katanya sama tanpa berlaku perubahan.
b. Bait majzu': rangkap puisi yang digugurkan suku kata akhir daripada rangkap pertama dan rangkap kedua.
c. Bait mudawwar: rangkap puisi yang satu perkataan berkongsi dalam dua rangkap, separuh dalam rangkap pertama dan yang separuh lagi dalam rangkap kedua.
Bahr/bahar pula ialah bentuk atau pola irama berdasarkan baris dan huruf mati yang tersusun. Puisi Arab mempunyai 16 bahar yang terkenal dan setiap bahar mempunyai wazan yang khusus dan mengandungi beberapa taf`ilat.Bahar-bahar itu adalah seperti yang berikut:

1. Bahar al-wafir, wazannya ialah:
مُفَاعَلَتُنْ مُفَاعَلَتُنْ فَعُوْلُنْ مُفَاعَلَتُنْ مُفَاعَلَتُنْ فَعُوْلُنْ
2. Bahar al-hazj, wazannya ialah:
مَفَاعِيْلُنْ مَفَاعِيْلُنْ مَفَاعِيْلُنْ مَفَاعِيْلُنْ
3. Bahar al-tawil, wazannya ialah:
فَعُوْلُنْ مَفَاعِيْلُنْ فَعُوْلُنْ مَفَاعِيْلُنْ فَعُوْلُنْ مَفَاعِيْلُنْ فَعُوْلُنْ مَفَاعِيْلُنْ
4, Bahar al-kamil, wazannya ialah:
مُتَفَاعِلُنْ متفاعلن متفاعلن مُتَفَاعِلُنْ متفاعلن متفاعلن
5. Bahar al-mutaqarib, wazannya ialah:
فَعُوْلُنْ فعولن فعولن فعولن فَعُوْلُنْ فعولن فعولن فعولن
6. Bahar al-basit, wazannya ialah:
مُسْتَفْعِلُنْ فَاعِلُنْ مُسْتَفْعِلُنْ فَاعِلُنْ مُسْتَفْعِلُنْ فَاعِلُنْ مُسْتَفْعِلُنْ فَاعِلُنْ
7. Bahar al-mutadarik / al-khabab, wazannya ialah:
فَاعِلُنْ فَاعِلُنْ فَاعِلُنْ فَاعِلُنْ فَاعِلُنْ فَاعِلُنْ فَاعِلُنْ فَاعِلُنْ
8. Bahar al-raml, wazannya ialah:
فَاعِلاَتُنْ فَاعِلاَتُنْ فَاعِلاَتُنْ فَاعِلاَتُنْ فَاعِلاَتُنْ فَاعِلاَتُنْ
9. Bahar al-khafif, wazannya ialah:
فَاعِلاَتُنْ مستفْعِ لن فَاعِلاَتُنْ فَاعِلاَتُنْ مستفْعِ لن فَاعِلاَتُنْ
10. Bahar al-sari`, wazannya ialah:
مُسْتَفْعِلُنْ مُسْتَفْعِلُنْ فَاعِلُنْ مُسْتَفْعِلُنْ مُسْتَفْعِلُنْ فَاعِلُنْ
11. Bahar al-rajz, wazannya ialah:
مُسْتَفْعِلُنْ مُسْتَفْعِلُنْ مُسْتَفْعِلُنْ مُسْتَفْعِلُنْ مُسْتَفْعِلُنْ مُسْتَفْعِلُنْ
12. Bahar al-madid, wazannya ialah:
فَاعِلاَتُنْ فَاعِلُنْ فَاعِلاَتُنْ فَاعِلاَتُنْ فَاعِلُنْ فَاعِلاَتُنْ
13. Bahar al-munsara`, wazannya ialah:
مُسْتَفْعِلُنْ مَفْعُولاَتُ مُسْتَفْعِلُنْ مُسْتَفْعِلُنْ مَفْعُولاَتُ مُسْتَفْعِلُنْ
14. Bahar al-mujtath, wazannya ialah:
مُسْتَفْعِ لُنْ فَاعِلاَتُنْ مُسْتَفْعِ لُنْ فَاعِلاَتُنْ
15. Bahar al-mudari`, wazannya ialah:
مَفَاعِيلُنْ فاع لاتن مَفَاعِيلُنْ فاع لاتن
16. Bahar al-muqtarab, wazannya ialah:
مَفْعُولاَتُ مُسْتَفْعِلُنْ مَفْعُولاَتُ مُسْتَفْعِلُنْ